Ochrona przyrody

Obszary objęte ochroną ścisłą

Ochrona ścisła polega na całkowitym i trwałym zaniechaniu ingerencji człowieka w stan ekosystemów, tworów i składników przyrody oraz w przebieg procesów przyrodniczych na obszarach tej kategorii ochrony.

Ochroną ścisłą w granicach Słowińskiego Parku Narodowego objęto 13 obszarów z elementami swoistej flory i fauny, unikatowe biocenozy lub biotopy oraz cechy krajobrazu. Głównym obiektem chronionym jest Mierzeja Łebska, która tworzy kompleks unikalnych w skali ponadregionalnej form geomorfologicznych oraz miejsce naturalnych procesów przebudowy brzegu morskiego o wielkiej dynamice. Występują tu również wartościowe zbiorowiska leśne, nieleśne oraz ekosystemy wodne. Łączny areał obszarów chronionych wynosi 5 327,03 ha. Każdy z nich ma hasłową nazwę i określa najważniejszy przedmiot ochrony.

Obszary objęte ochroną czynną

Ochrona czynna polega na wykonywaniu określonych działań zmierzających do przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów i składników przyrody lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt i grzybów. Ochronę czynną prowadzić należy wszędzie tam, gdzie naturalne procesy regulacyjne zostały mocno zachwiane i bez ingerencji człowieka trudno uzyskać pozytywne efekty. Dla osiągnięcia najlepszych efektów ochrony należy wybierać te rozwiązania, które dotyczyć będą ochrony całych ekosystemów. Jest to bowiem najlepszy sposób ochrony wszystkich komponentów środowiska, przy zachowaniu właściwych współzależności pomiędzy poszczególnymi jego składnikami. 
Ochroną czynną w SPN objęto zróżnicowane ekosystemy i ich kompleksy o łącznej powierzchni 26952,67 ha. Obejmują one grunty Skarbu Państwa będące w zarządzie Parku oraz grunty w innym zarządzie. Na tych obszarach inicjuje się, bądź wspomaga procesy renaturyzacji i restytucji środowiska przyrodniczego oraz utrzymuje istniejący stan zainwestowania. W skład obszarów ochrony czynnej wchodzą przede wszystkim jeziora: Łebsko i Gardno, kompleksy leśne poza Mierzeją (Rowokół) oraz zbiorowiska nieleśne, położone na południe od terenów leśnych Parku.

Obszary objęte ochroną krajobrazową

Ochrona krajobrazowa służy zachowaniu cech charakterystycznych danego krajobrazu. Obszary ochrony krajobrazowej na terenie SPN (464,33 ha) obejmują tereny zainwestowane, w tym m.in. osady Czołpino, wsi Kluki i Gać oraz osadę Rąbka. Stopień możliwych do zastosowania inwestycji winien być tu zróżnicowany w zależności od stopnia odkształcenia środowiska, zaś jako generalną zasadę przyjmuje się tu wspomaganie i właściwe ukierunkowanie procesów odtworzeniowych. W strefie tej turystyczny ruch pieszy, rowerowy a także wykorzystanie szlaków wodnych prowadzony ma być wyłącznie po wyznaczonych szlakach turystycznych wraz z zagospodarowaniem miejsc odpoczynku oraz obsługi tego ruchu w określonych punktach.

Obiekty przyrody ożywionej i nieożywionej cenne przyrodniczo

Na terenie Słowińskiego Parku Narodowego (SPN) znajdują się obiekty wyjątkowe, które zasługują na status form ochrony indywidualnej, są jednak objęte najwyższą ochroną - obowiązującą w parku narodowym. Należą do nich gatunki drzew o wymiarach pomnikowych oraz drzewa i krzewy cenne przyrodniczo. Ogółem w SPN stwierdzono 20 okazów drzew pomnikowych, wśród których jest 10 dębów, 4 świerki, 5 jesionów i 1 buk oraz 226 sztuk drzew cennych przyrodniczo, tj.: 167 dębów, 17 buków, 10 świerków, 3 olchy, 8 jesionów, 2 klony, 1 lipa, 3 graby, 2 jodły, 1 modrzew, 1 jarząb, 2 czeremchy oraz 4 okazy jałowca. Obok wyżej wymienionych żywych elementów przyrody na ochronę i pieczę zasługuje element przyrody nieożywionej, znajdujący się w miejscowości Gardna Wielka, u brzegu jeziora Gardno. Jest to głaz narzutowy, nazwany w przeszłości przez okolicznych mieszkańców "diabelskim kamieniem".

Rośliny,grzyby i zwierzęta objęte ochroną gatunkową

Większość ściśle chronionych gatunków roślin – 26, to rośliny naczyniowe, m.in. storczyki: żłobik koralowy Corallorhiza trifida, kukułka Fuchsa Dactylorhiza fuchsii, rosiczki: okrągłolistna Drosera rotundifolia, pośrednia D. intermedia, długolistna D. anglica, mikołajek nadmorski Eryngium maritimum, lnica wonna Linaria loeselii, woskownica europejska Myrica gale, długosz królewski Osmunda regalis, brzeżyca jednokwiatowa Litorella uniflora. Ochronie ścisłej podlegają również 3 gatunki mchów: błotniszek wełnisty Helodium blandowii,haczykowiec błyszczący Hamatocaulis vernicosus,widłoząb Bergera Dicranum undulatum, 1 gatunek spośród grzybów wielkoowocnikowych: kolczakówka strefowana Hydnellum concrescens) oraz 24 gatunki porostów, m. in.: brodaczka nadobna Usnea florida, chrobotek alpejski Cladonia stellaris, obrostnica rzęsowata Anaptychia ciliaris, odnożyca kępkowa Ramalina fastigiata, włostka spleciona Bryoria implexa. Ochroną częściową objętych jest 40 gatunków roślin naczyniowych, 45 gatunków mchów, 3 gatunki grzybów oraz 21 gatunków porostów. Trzeba także podkreślić obecność chronionych gatunków glonów plechowatych: 3 – ściśle: krasnorost słodkowodny - hildenbrandia rzeczna Hildenbrandtia rivularis, krasnorost morski - widlik Furcellaria fastigiata, morska brunatnica - morszczyn pęcherzykowaty Fucus vesiculosus,) i 2 – częściowo: słodkowodne zielenice: krynicznica tępa Nitellopsis obtusa i ramienica omszona Chara tomentosa).

Najliczniej reprezentowaną grupą zwierząt w Słowińskim Parku Narodowym pozostających pod ścisłą ochroną są przedstawiciele stawonogów, a wśród nich najwięcej jest owadów. Zaobserwowano tu 25chronionych gatunków; 10 gatunków podlega ochronie ścisłej i 15 gatunków ochronie częściowej. Dominującą grupą kręgowców podlegających ochronie gatunkowej w Parku są ptaki, w tym 274 gatunki objęto ochroną ścisłą, 4 gatunki objęto ochroną strefową, są to: kania ruda Milvus milvus, bielik Haliaeetus albicilla, orzeł przedni Aquila chrysaetos, puchacz Bubo bubo, a w załączniku I do "Dyrektywy Ptasiej" znajduje się 69 gatunków. Ssaki stanowią drugą licznie reprezentowaną grupę kręgowych zwierząt chronionych. Na terenie Parku stwierdzono występowanie 21 gatunków ssaków ściśle chronionych i 15 gatunków podlegających ochronie częściowej. Gady reprezentowane są przez 5 gatunków, wszystkie objęte są ochroną częściową, a spośród 11 gatunków stwierdzonych płazów 5 - znajduje się na liście zwierząt chronionych ściśle i6 gatunków -na liście zwierząt chronionych częściowo. Spośród krągłoustych i ryb status ochrony ścisłej posiada 1 gatunek – minóg morski Petromyzon marinus oraz 9 gatunków ryb.

* PCKR/PCKZ - Polska Czerwona Księga Roślin/Polska Czerwona Księga Zwierząt