Artykuły

Ochrona sieweczki obrożnej w Słowińskim Parku Narodowym w sezonie 2020

Szczegóły

Opublikowano: 21. październik 2020

W 2020 r. kontynuowaliśmy prowadzoną od 2018 r. ochronę czynną sieweczki obrożnej (Charadrius hiaticula) w Słowińskim Parku Narodowym. W Parku głównym terenem lęgowym sieweczki są nadmorskie plaże i wydmy, pojedyncze pary obserwowane są również na zagłębieniach międzywydmowych oraz solniskach. W SPN jest to obecnie gatunek nieliczny (10-20 par). W latach 1968-1978 w Słowińskim Parku Narodowym, na odcinku plaży Łeba-Rowy gniazdowało aż 30-40 par sieweczek obrożnych (Bednorz 1983). W latach 2003-2004 na tym odcinku gniazdowało już tylko 16-17 par (Żurawka 2004). Coroczny monitoring pracowników Parku wykazał, że populacja „plażowa” ulegała dalszemu spadkowi i w latach 2012-2018 wynosiła już jedynie 9-14 par.

Ze względu na zmniejszającą się populację tego cennego gatunku, Słowiński Park Narodowy w ramach zadań ochronnych, we współpracy z Grupą Badawczą Ptaków Wodnych KULING oraz Błękitnym Patrolem WWF prowadził w sezonie lęgowym 2020 kontynuację monitoringu, ochrony lęgów poprzez zakładanie koszy lęgowych oraz kolorowego znakowania sieweczek obrożnych. Kosze zakładane są na uprzednio znalezione lęgi sieweczek i mają na celu ochronę jaj przed drapieżnictwem oraz nieumyślnym zdeptaniem przez ludzi.

Sezon 2020 rozpoczął się bardzo optymistycznie – na stanowiska lęgowe przyleciała duża liczba par, a puste w wyniku „lockdownu” plaże dawały nadzieję na sukces pierwszych, wczesnych lęgów. Na Mierzei Łebskiej obserwowano nawet niewielką kolonię lęgową 3 par (które ostatecznie doczekały się piskląt). Niestety, majowy, długo utrzymujący się sztorm spowodował straty wszystkich obecnych w tym czasie lęgów – zostały one zalane, lub rodzice nie byli w stanie rady wysiadywać jaj, czy ogrzewać piskląt w tak trudnych warunkach pogodowych. Gdy pogoda się poprawiła, ptaki zakładały kolejne lęgi, które w wielu przypadkach, szczególnie w pobliżu uczęszczanych szlaków, ochronione zostały koszami lęgowymi. Po wykluciu piskląt niestety niewiele możemy zrobić dla „naszych” sieweczek – małe pisklaki narażone są drapieżnictwo lisów i kruków.

Mimo różnych, niemożliwych do kontrolowania okoliczności, takich jak złe warunki atmosferyczne, dzięki ochronie czynnej obserwujemy stały wzrost liczby par sieweczek i tak populacja „plażowa” liczyła w 2020 r. aż 22 pary (jest to liczba nienotowana od czasów prof. Bednorza), zaobserwowano również jedną parę z pisklętami na zagłębieniu międzywydmowym na Madwinach oraz tokujące pary na solniskach k. Żarnowskiej i na Półwyspach Gackim i Żarnowskim. Łącznie na plaży i na zagłębieniu międzywydmowym odnotowano 24 lęgi, w tym 14 lęgów z pisklętami. Łącznie odnotowano co najmniej 37 piskląt, spośród których zaobrączkowano 20 osobników.

Dzięki kolorowym obrączkom znamy historię kilku sieweczek lęgowych w tym roku SPN:

- samiec T2 pochodzący z lęgu chronionego koszem w Słajszewie, wraz z samicą bez obrączek, doczekał się dwóch pisklaków – które dostały obrączki CJ i HM,

- samiczka U6 pochodząca z lęgu chronionego koszem na Mierzei Łebskiej, miała trzy pisklaki – E2, E3 i E4 z samcem bez obrączek,

- samiczka E97 pochodząca z Rezerwatu „Ujście Wisły”, z partnerem bez obrączek wyprowadziła pisklaka HV,

- w Parku gniazdował samiec V4, pochodzący z lęgu chronionego koszem, potomek sieweczki HE (również pochodzącej z lęgu chronionego koszem w SPN),

- gniazdowała również para K6 (samiec z Jantaru) i T7 (samica ze Słajszewa, z lęgu chronionego koszem)

- samiec H3 gniazdował już drugi sezon z partnerką bez obrączek na Mierzei Łebskiej.

„Nasze” słowińskie sieweczki wyklute podczas poprzednich sezonów obserwowane były w sezonie lęgowym na plażach poza Parkiem:

- samiec HE gniazdował w Stilo z samiczką H4 pochodzącą z Helu,

- sieweczka HC gniazdowała na Mierzei Łebskiej z partnerem bez obrączek,

- samiec J5 (dawniej HA) gniazdował w Ujściu Wisły z partnerką Y02, ich pisklak dostał obrączkę A3.

Otrzymaliśmy również bardzo interesujące wiadomości o naszych sieweczkach z zagranicy! Samiczka P34 obserwowana była 19 lipca z partnerem bez obrączek i lotnym młodym na Łotwie! Sieweczka N94 była z kolei obserwowana 5 czerwca w Niemczech, w pobliżu Parku Narodowego „Vorpommersche Boddenlandschaft”. Obserwacje te są pierwszymi odczytami tych ptaków od momentu ich zaobrączkowania i są to również pierwsze wiadomości o projektowych sieweczkach w sezonie lęgowym poza Polską.

Ochrona czynna tego gatunku w Parku nie byłaby możliwa na tak dużą skalę bez wsparcia merytorycznego Magdy Dziermańskiej oraz Szymona Bzomy z GBPW KULING, którzy zainspirowali nas do działania oraz bezustannie czuwają nad projektem oraz bez niezastąpionych, niestrudzonych i pomysłowych wolontariuszy Błękitnego Patrolu WWF – Pawła Żmudy, Elżbiety i Wojciecha Bagińskich oraz Barbary i Zdzisława Rzeźników.

Z niecierpliwością oczekujemy wiadomości o „naszych” sieweczkach na zimowiskach i przygotowujemy się do kolejnego sezonu lęgowego!

Literatura

Bednorz J. 1983. Awifauna Słowińskiego Parku Narodowego z uwzględnieniem stosunków ilościowych. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 65: 1-101

Żurawka M. Ptaki gniazdujące na plażach nadmorskich w środkowej części polskiego wybrzeża Bałtyku w latach 2003 i 2004. Pomorska Akademia Pedgagogiczna w Słupsku, Słupsk 2004 (danie niepubl, praca magisterska)